Klinički značaj u određivanju
Polno prenosive bolesti (PPB) su infektivne bolesti koje se prenose putem seksualnog odnosa. Prema istraživanjima preko 20% seksualno aktivnog stanovništva ima bar jednu polno prenosivu bolest, sa tendencijom porasta broja novoobolelih. Većina polno prenosivih infekcija protiče bez simptoma, te je pravovremeno testiranje od velikog značaja za sprečavanje širenja i pojave komplikacija ovih infekcija.
Chlamydia trachomatis je jedna od najčešćih polno prenosivih bakterija. Oko 75% zaraženih žena i 50% zaraženih muškaraca nema simptome, tako da većina infekcija ostaje neprepoznata i nelečena, što pogoduje nekontrolisanom širenju bolesti. Ukoliko su simptomi prisutni, kod žena se javlja peckanje pri mokrenju, pojačan vaginalni sekret, svrab, bol u donjem delu leđa, bol pri seksualnom odnosu, vaginalno krvarenje između ciklusa. Kod muškaraca peckanje pri mokrenju, sekrecija iz uretre, bolni i otečeni testisi, ponekad i svrab. Ukoliko se ne leči, hlamidija može izazvati prostatitis i epididimitis kod muškaraca, a kod žena zapaljenje jajovoda, koje u slučaju hronične infekcije može dovesti do njihove neprohodnosti i steriliteta.
Neisseria gonorrhoeae je bakterija koja izaziva infekciju poznatu kao gonoreja, triper ili kapavac. Najčešći simptomi kod muškaraca su osećaj peckanja pri mokrenju, iscedak iz uretre, bolni ili otečeni testisi. Žene često nemaju nikakve simptome, ali kada se jave, to mogu biti osećaj peckanja pri mokrenju, žućkasti secret, krvarenje između ciklusa iz vagine. Ova bakterija izaziva i infekcije rektuma (sa pojavom sekreta iz anusa, krvarenja, otoka, svraba), retko i infekcije grla.
Mycoplasma hominis je bakterija koja prirodno kolonizuje sluzokožu urogenitalnog trakta kod većine seksualno aktivnih osoba. Ipak, kod osoba sa oslabljenim imunološkim sistemom ili nakon medicinskih procedura može doći do razvoja infekcije ovim bakterijama. U slučaju infekcije, Mycoplasma hominis može izazvati zapaljenje jajovoda, pelvičnu inflamatornu bolest, infekcije mokraćnih puteva, ali i infekcije u trudnoći i posle porođaja.
Mycoplasma genitalium je, pored ureaplazme, glavni uzročnik nespecifičnog (nehlamidijalnog/negonokoknog) uretritisa kod muškaraca. Kod žena, često doprinosi nastanku bakterijske vaginoze.
Ureaplasma urealyticum i Ureaplasma parvum mogu izazvati različite oblike urogenitalnih infekcija koje obično prolaze bez simptoma. Ukoliko se ne leče mogu dovesti do problema sa fertilitetom (smanjene prohodnosti jajovoda, smanjene pokretljivosti i brojnosti spermatozoida). Ureaplazme izazivaju i infekcije plodovih ovojnica, posebno u prvom trimestru trudnoće.
Trihomonas vaginalis izaziva polno prenosivu bolest trihomonijazu. Najčešće se javlja kod mladih, seksualno aktivnih žena. Često protiče bez ikakvih simptoma. Kada se pojave, simptomi kod žena su zelenkasto-žuti, penasti vaginalni sekret snažnog mirisa, bol pri mokrenju, svrab, iritacija tokom seksualnog odnosa, a kod muškaraca peckanje pri mokrenju i pojava sekreta.
Uz pomoć savremene PCR molekularne dijagnostike moguće je detektovati DNK najčešćih polno prenosivih patogena. PCR detekcija DNK mikroorganizama je izuzetno osetljiva metoda, sa donjim pragom detekcije od 10-100 kopija DNK u uzorku. Dodatna prednost PCR analize se nalazi i u činjenici da je kod muškaraca za analizu dovoljan uzorak prvog jutarnjeg urina ili ejakulata čime se izbegava bolna procedura uzimanja uretralnog brisa.
Tip uzorka: za žene - cervikalni bris; za muškarce - urin/uretralni bris/ejakulat.
Obrtno vreme: 6 dana.