Transplantacija rožnjače – Keratoplastika – DMEK, DALK

Keratoplastika je hirurška intervencija transplantacije rožnjače, odnosno prednjeg providnog dela oka. Tokom ove operacije, bolesna i zamućena rožnjača se zamenjuje zdravom rožnjačom donora, a donatorsko tkivo se obezbeđuje iz očnih banaka. Ukoliko se transplantira cela debljina rožnjače, procedura se naziva perforativna keratoplastika (PKP).

Kod perforativne keratoplastike, centralni deo rožnjače domaćina se kružno uklanja, a na njegovo mesto se postavlja rožnjača donora koja se zatim ušiva. U poslednjih 20 godina sve češće se primenjuju lamelarne keratoplastike, kod kojih se uklanja i menja samo bolesni deo rožnjače. Kada se menja unutrašnji sloj rožnjače (endotel i Descemetova membrana), operacija se naziva DMEK i najčešće se koristi kod urođenih bolesti rožnjače. Ova tehnika ne zahteva šivenje. Ako se menjaju prednji slojevi rožnjače (epitel i stroma), intervencija se naziva DALK, koja uključuje ušivanje tkiva donora i najčešće se primenjuje kod keratokonusa, stromalnih distrofija i ožiljaka u prednjem delu rožnjače.

Keratoplastika se zakazuje kada postoje oštećenja rožnjače koja značajno narušavaju vid. Operacija se obavlja kod stanja kao što su ožiljci nastali nakon infekcija (npr. herpes), povrede rožnjače, keratokonus, kornealna distrofija i bulozna keratopatija. Ova stanja mogu dovesti do zamućenja rožnjače i smanjenja vidne oštrine, što je osnovni razlog za zakazivanje intervencije.

Nakon transplantacije rožnjače, veoma je važno redovno dolaziti na oftalmološke kontrole i strogo se pridržavati propisane terapije. Oporavak je brži, a rizik od odbacivanja transplantata manji kod lamelarnih keratoplastika nego kod perforativne. Pacijenti treba da izbegavaju fizičke napore i trljanje oka, a stabilizacija vida može potrajati više meseci. Prva uspešna keratoplastika izvedena je još 1905. godine, a danas se smatra rutinskim zahvatom u oftalmološkoj hirurgiji.