Alergije kod dece
Iz godine u godinu, sve veći broj dece pati od nekog oblika alergije. Alergija je prenaglašena reakcija organizma (imunološkog sistema) na materije iz našeg okruženja, koje suštinski ne predstavljaju pretnju i na koje većina ljudi ne reaguje. Imunološki sistem je zadužen da prepozna neprijatelja kada dospe u organizam, i da pokrene čitav niz reakcija koje imaju za cilj odbranu organizma. Kod alergijskih reakcija ova ,,odbrana" je prenaglašena, pa tako dolazi do reakcije i na materije iz spoljne sredine koje nas ne ugrožavaju, ali ih ipak iz nekog razloga naš imuni sistem doživljava kao uljeze. Kao posledica nastupa čitav niz reakcija koje dovode do oslobađanja histamine-glavnog medijatora (glasnika) alergijskih reakcija.
Uzroci nastanka alergija kod dece
Činjenica da iz godine u godinu sve veći broj dece pati od nekog oblika alergije sasvim sigurno ne ostavlja roditelje ravnodušnim. Od suštinskog značaja je pitanje zašto se povećava broj obolelih od alergije. Stručnjaci nude niz odgovora i objašnjenja. Ono što je sigurno je da postoji preterivanje u korišćenju agresivnih sredstava za održavanje higijene, sve veća zagađenost vazduha, sve više aditiva, veštačkih boja i konzervansa koji se dodaju hrani. Sve više se udaljavamo od prirode i onoga što nam ona nudi već vekovima, a kada se na to nadoveže i genetska predispozicija ka reagovanju, dolazi do povećanja broja dece koja imaju alergije.
Alergija je multifaktorijalna bolest, što podrazumeva da u njenom nastanku učestvuje više činilaca, pre svega: genetska predispozicija (alergija se ne nasleđuje, ali se nasleđuje sklonost ka takvom reagovanju, što se u medicinskim krugovima zove atopijska konstitucija), rani prestanak dojenja, rano izlaganje pojedinim namirnicama, klimatski faktori, itd.
Alergija na belančevine kravljeg mleka
Jedna od najozbiljnijih alerija ranog dečijeg uzrasta je alergija na belančevine kravljeg mleka. Proteini kravljeg mleka su krupni molekuli, koji kada probiju barijeru crevne sluznice mogu biti prepoznati kao uljezi i kao takvi, pokreću niz reakcija dečijeg organizma. Alergija na protein kravljeg mleka je uglavnom prolaznog karaktera. Kod 50% dece simptomi se gube do kraja prve godine života, kod 70% dece do druge godie, ali postoji i mali broj dece kod kojih je to trajan poremećaj. Klinička slika je vrlo raznovrsna, i može biti potpuno atipična.
Vrste alergijskih reakcija
Rana reakcija javlja se neposredno (unutar 45 minuta) od uzimanja mleka, a ispoljava se najčešće kao crvenilo kože oko usana, mada se kožna reakcija može javiti i na drugim delovima tela, ne samo na licu. Često se javljaju simptomi od strane disajnih puteva - otežano disanje. Bitno je istaći da se ova rana reakcija javlja pri unošenju i malih količina mleka.
Odložena reakcija (do 20 sati nakon konzumiranja mleka) vezana je uglavnom za reakciju organa za varenje, a ispoljava se najčešće kao povraćanje, proliv sa grčevima u stomaku. Može doći i do promena na koži, u smislu pogoršanja - atopijski dermatitis.
Kasna reakcija (20 sati nakon uzimanja proteina kravljeg mleka) javlja se kod odojčadi starijih od 6 meseci. U ovom slučaju su potrebne veće količine mleka da je izazovu. Roditelji primećuju da dete slabije napreduje, da je nervozno i razdražljivo, naduvenog trbuha, uvek je prisutna dijareja, ponekada sa tragovima krvi.
Dojenje - najbolja preventiva alergija
Nijedan od postojećih dijagnostičkih testova ne može da potvrdi niti isključi dijagnozu. Stoga je eliminaciona dijeta (isključivanje kravljeg mleka iz ishrane), te kasnije provokacioni test u ovom trenutku najmerodavniji. Interesantno je da se i kod dojene dece može javiti ovaj tip alergije (postoje dokazi da se protein kravljeg mleka izlučuju kroz majčino mleko). U tom slučaju preporuka je da majka nastavi da doji, ali da iz svoje ishrane tokom 2-4 nedelje izbaci mleko i mlečne proizvode. Nakon tog perioda sprovodi se provokacioni test.
Dojenje jeste najbolja preventive protiv svih alergijskih bolesti. Ne treba žuriti sa uvođenjem kravljeg mleka u prvoj godini života. Razblaživanje mleka ne smanjuje njegovu alergogenost. Ako je dojenje iz nekog razloga nemoguće preporučuju se specijalne hipoalergogene formule.
