Infekcije urinarnog trakta kod dece
Infekcije urinarnog trakta u dečjem uzrastu su česte. Po učestalosti se nalaze na drugom mestu, nakon infekcija respiratornog trakta. Javljaju se u svakom uzrastu, ali je klinička slika i simptomatologija različita, zavisno od uzrasta. Infekcije urinarnog trakta uzrokuju mikroorganizmi koji se uobičajeno nalaze na površini tela ili u crevima – Esherichia colli, Proteus, Klebsiela, Enterobacter i druge. Infekcije su češće kod devojčica, a razlog nije u potpunosti objašnjen. Blizina otvora uretre, vagine i anusa olakšava nastanak infekcije. Osim toga, ženska uretra je kratka i prava, u odnosu na mušku, što mikroorganizmima omogućava brz dolazak u mokraćnu bešiku. Zbog toga je važno da dete stekne pravilne higijenske navike u ranom uzrastu.
Simptomi infekcije urinarnog trakta kod dece
Klinička slika je različita i zavisi pre svega od uzrasta, lokalizacije procesa i eventualnih anomalija – anatomskih ili funkcionalnih. Simptomi mogu biti dramatični, naročito u novorođenačkom uzrastu, kada infekcija moze da se ispolji i kao sepsa. Dete je mlitavo, pospano, odbija obroke, gubi na težini, a pri tom ne mora da ima temperaturu. Često se javlja i žutica, povraćanje i retke stolice, sto sve može dovesti do dehidracije i metaboličkih poremećaja. U težim slučajevima se javljaju konvulzije, kao i lakši ili teži poremećaji svesti.
Infekcija urinarnog trakta kod odojčeta i malog deteta, takođe ima odlike teške infekcije i najčešće su pored bešike zahvaćeni i bubrezi. Dete je visokofebrilno, nema apetit, povraća i žali se na bolove u stomaku. Često ima i proliv, što može da se protumači kao crevna infekcija. Neka deca dobiju i fras u toku skoka temperature. Kod čestih infekcija u ovom uzrastu, vodeći simptomi su bledilo, nenapredovanje i nelagodnost u stomaku. Urin ima neprijatan miris, izmenjene je boje i ponekad su prisutni tragovi krvi na peleni. Česta je pojava ojeda u perigenitalnoj regiji. Kod ovako nejasnih simptoma, neophodno je uvek, uz kompletan pregled, uraditi i analizu urina.
Vodeći simptomi kod starije dece su isti kao kod odraslih – učestalo mokrenje, bol i peckanje pri mokrenju i tada je dijagnoza bolesti olakšana.
Dijagnostičke procedure za infekcije urinarnog trakta
Pored pregleda urina i UK, obavezno treba uraditi i laboratorijske analize (KKS, CRP, sedimentaciju eritrocita, kao i osnovne biohemijske analize vezane za bubrežnu funkciju). Ukoliko se dokaže urinarna infekcija obavezan je, bez obzira na uzrast, ultrazvučni pregled urotrakta. Dalja ispitivanja sa ciljem dokazivanja urođenih anomalija (MUCG) su u domenu rada dečjeg nefrologa.
Lečenje infekcije urinarnog trakta u dečijem uzrastu
Način lečenja zavisi od uzrasta deteta, težine infekcije i postojanja rizik faktora (npr. anomalije mokraćnih puteva). Lečenje je ciljano, prema rezultatima analize urina. Kod novorođenčeta i mlađe odojčadi preporučuje se bolničko lečenje, jer se pored primene antibiotika sprovodi i intravenska rehidracija, kako ne bi došlo do dehidracije. Ako su pokazatelji infekcije teški, sa terapijom se započinje odmah i pre nego što je gotov nalaz mikrobiološke analize urina, kako bi se sprečilo širenje infekcije (sepsa). Kada nalazi budu gotovi, terapija se koriguje na osnovu nalaza urinokulture i antibiograma.
Lakše infekcije se leče u kućnim uslovima, uz redovnu kontrolu. Važno je da lečenje traje dovoljno dugo (i do 14 dana), a zavisno od nalaza i opšteg stanja deteta. Kod dece uzrasta do 2 godine, nakon izlečenja se nastavlja profilaksa (preventiva ponovne infekcije) malim dozama antibiotika u periodu od nekoliko meseci. Potrebno je još neko vreme kontrolisati urin (u prva tri meseca jednom mesečno, a zatim jednom u 3 meseca, do godinu dana), jer su recidivi česti i manje upadljivi nego prva infekcija, ali ne i manje opasni.
