Septoplastika i mukotomija

Septoplastika predstavlja funkcionalnu operaciju devijacije nosnog septuma, pločaste središnje pregrade u nosu koja razdvaja nosnu šupljinu na levi i desni nosni hodnik. Nosna pregrada se sastoji iz koštanog i hrskavičavog dela, i kod ovog poremećaja zakrivljenost septuma može postojati u jednom od ova dva segmenta, mada je najčešća kombinovana deformacija, odnosno ona koja zahvata oba anatomska dela nosne pregrade. Operacija nosnog septuma najčešće donosi veliko olakšanje pacijentu sa tegobama otežanog disanja i dovodi do poboljšanja kvaliteta svakodnevnog života.

Septoplastika je intervencija koja se obavlja u opštoj anesteziji i podrazumeva uklanjanje deformisanog dela septuma i rekonstrukciju preostalog dela nekad i uz koriščenje graftova radi ojačavanja nosne pregrade, a u cilju uspostavljanja normalne funkcije nesmetanog disanja kroz nos. Operacija nosnog septuma traje u proseku između 30 minuta i sat vremena. Septoplastika najčešće zahteva hospitalizaciju u trajanju od jednog dana radi praćenja stanja pacijenta nakon anestezije i eventualne pojave ranih komplikacija i krvarenja.

Nakon intervencije, ORL specijalista ili maksilofacijalni hirurg postavlja tampone u obe nozdrve radi fiksiranja septuma u prvim danima i sprečavanja krvarenja. Tamponi se nakon nekoliko dana uklanjaju i pacijent nastavlja sa uobičajenim dnevnim aktivnostima. Preporučuje se uzdržavanja od veće fizičke aktivnosti i trešenja nosa oko mesec dana. Oporavak najčešće nije bolan, mogu se javiti otoci i podlivi u regiji nosa i kapaka koji se povlače nakon par nedelja.

Komplikacije nisu česte, može se javiti uporno krvarenje, infekcija, oslabljeno čulo mirisa, pojava otvora na septumu, perzistencija otežanog disanja/zapušenog nosa i nakon operacije što u pojedinim slučajevima može zahtevati ponovnu intervenciju.

Smatra se da većina populacije (90%) ima deviran septum u manjoj ili većoj meri, ali samo mali procenat ima izražene tegobe i zahteva hiruršku rekonstrukciju. Kao glavni uzrok pojave deformiteta ističe se trauma na porođaju prilikom prolaska kroz porođajni kanal, povrede nosa u detinjstvu i odrasloj dobi (padovi, udarci, kontaktni sport), ponavljana zapaljenja i tumorske promene, a može biti i urođena/nasledna devijacija.

Glavni simptom izražene devijacije nosne pregrade jeste otežano disanje ili stalna zapušenost jednog ili oba nosna hodnika. Specifično je da se simptomi pogoršavaju pri naporu. Kao posledica deformacije septuma i smanjenog i otežanog prolaska vazduha kroz nos, mogu se javiti i hronična upala sinusa i srednjeg uha, glavobolje, suvoća sluzokože nosa i krvarenje iz nosa, česte upale krajnika – angine (zbog učestalog disanja na usta usled zapušenosti nosa), bolovi u predelu korena nosa ili ispod oka, hrkanje, otežano disanje u snu, hroničan umor.

Operacija devijacije nosnog septuma se indikuje i zakazuje nakon pregleda specijaliste otorinolaringologije ili pregleda maksilofacijalnog hirurga. Takođe i specijalisti rekonstruktivne i estetske hirurgije mogu obavljati ovu operaciju, vrlo često u kombinaciji sa rinoplastikom, korekcijom izgleda nosa (rinoseptoplastika). Glavni simptom zbog kojeg se pacijenti javljaju na pregled je otežano disanje ili stalna zapušenost jednog ili oba nosna hodnika. Specifično je da se simptomi pogoršavaju pri naporu.

Kao posledica deformacije septuma i smanjenog i otežanog prolaska vazduha kroz nos mogu se javiti i hronična upala sinusa i srednjeg uha, glavobolje, suvoća sluzokože nosa i krvarenje iz nosa, česte upale krajnika – angine (zbog učestalog disanja na usta usled zapušenosti nosa), bolovi u predelu korena nosa ili ispod oka, hrkanje, otežano disanje u snu, hroničan umor.

Kod pojave svih ovih tegoba ORL specijalista će obaviti detaljan pregled nosa i nosnih hodnika, njihovu endoskopiju, utvrditi stanje nosnog septuma i prohodnost, uputiti na dodatnu dijagnostiku – rendgen ili CT nosa i paranazalnih šupljina, laboratorijske analize i pregled interniste/anesteziologa kao pripremu pred intervenciju.

• intervencija najčešće traje od 30 do 60 minuta;
• obavlja se kod hroničnog otežanog disanja na nos, zapušenosti nosa i ponavljanih infekcija;
• operacija u opštoj anesteziji sa jednodnevnom hospitalizacijom;
• kratak postoperativni oporavak;
• može se raditi u istom aktu sa rinoplatikom, estetskom korekcijom nosa.