Giht – bol u zglobovima
Giht je u oboljenje koje se manifestuje ponavljanim upalama zglobova, koji su posledica taloženja kristala u zglobu i tkivima oko zgloba. Kristali su soli mokraćne kiseline i njihovo nagomilavanje nastaje zbog povećanog stvaranja ili smanjenog izlučivanja mokraćne kiseline, a mogu biti prisutna i oba ova poremećaja. Kod osoba koje imaju naslednu sklonost za povećano stvaranje mokraćne kiseline, giht se obično javlja u ranijem životnom dobu i ima teži tok. Pojedini pacijent imaju i kalkulozu bubrega. Znatno češće oboljevaju muškarci.
Simptomi i dijagnoza gihta
Napad gihta najčešće počinje iznenada, u toku noći, sa izuzetno jakim bolom u zglobu. Obično je zahvaćen samo jedan zglob, npr. zglob nožnog palca. Prvi napad se ređe javlja na drugim zglobovima (skočnom zglobu, kolenu, laktu), češće je to slučaj u kasnijem toku bolesti. Pacijent može imati i jezu, drhtavicu i povišenu telesnu temperaturu. Koža iznad otečenog zgloba je zategnuta, sjajna, crvena i topla, a u kasnijoj fazi, po smirenju upale se često peruta. Zapaljenje zgloba obično traje do dve nedelje, a potom se spontano smiruje.
Na postavljanje dijagnoze upućuje tipičan nalaz pri pregledu pacijenta i povišene vrednosti mokraćne kiseline u krvi. U trenutku napada u laboratorijskim analizama nalazimo i povišene upalne faktore u krvi.
U periodu van napada gihta, pacijent obično nema nikakve zglobne tegobe, ali se najčešće održava povišen nivo mokraćne kiseline u krvi. Kod oko 65% pacijenata, bolest se obično ponovo javlja unutar godinu dana od prvog napada i obično zahvata isti zglob kao prethodni put, a potom se širi i na druge zglobove i napadi bivaju sve teži. Prvih nekoliko napada najčešće ne dovodi do oštećenja zglobova, ali nakon učestalih dugotrajnih napada dolazi do trajnih oštećenja. To ima za posledicu deformacije i poremećaj pokretljivosti zgloba.
Prevencija i lečenje gihta
Neophodno je što ranije uključiti terapiju za smirivanje upale zgloba, koja nakon toga obično brzo prolazi. U pojedinim slučajevima se koriste i lekovi za snižavanje nivoa mokraćne kiseline u krvi. Terapija ovim lekovima je u principu dugoročna. Svim obolelima od gihta preporučuje se pravilan način ishrane, sa određenom dijetom. Savetuje se i što veći unos tečnosti. Ako se giht nepravilno leči, vremenom prelazi u hronični oblik koji se karakteriše pojavom potkožnih tofusa najčešće na ušnim školjkama, trajnim oštećenjem zglobova, a ponekad i oštećenjem bubrega. Kod bolesnika sa gihtom često se javljaju i druge bolesti, kao što su povišen krvni pritisak, šećerna bolest, povišene masnoće u krvi, srčane bolesti i gojaznost. Zbog toga je veoma važno da se pacijenti koji imaju neke od pomenutih simptoma na vreme obrate reumatologu.
