Pregled hematologa

Pregled lekara specijaliste hematologa u velikoj meri se oslanja na laboratorijska ispitivanja. Osnovna analiza u ispitivanju hematoloških oboljenja je kompletna krvna slika sa leukocitarnom formulom.

U skladu sa dogovorom sa specijalistom hematologije, nakon detaljno uzete anamneze i fizikalnog pregleda, hematolog upućuje na dodatna laboratorijska ispitivanja koja mogu uključivati biohemijske analize, imunološke i specifične hematološke testove iz kojih se dolazi do definitivnog postavljanja dijagnoze i daljeg lečenja.

Pregled hematologa započinje uzimanjem anamneze, odnosno razgovorom o simptomima i stanjima koje pacijent prijavljuje.

Vrlo je važno da tokom razgovora sa specijalistom hematologije pacijent prijavi svaki znak, makar naizgled nevažan, jer je svaka informacija od značaja. Tokom razgovora će biti obavezno da se prijavi ukoliko je neko od bliskih srodnika bolovao od bilo kog hematološkog oboljenja.

Nakon detaljno uzete anamneze lekar pristupa fizikalnom pregledu. U najvećoj meri fizikalni pregled specijaliste hematologije oslanja se na palpaciju.

Prilikom palpacije neophodno je da se pregledaju limfne žlezde, počevši od vrata, kada će lekar kružnim pokretima prstiju prelaziti preko grupa limfnih nodusa i tada je bitno da pacijent obrati pažnju da li se pri pregledu javlja i bol, a lekar će nakon ovog nalaza zaključiti da li postoji i njihovo uvećanje.

Dalje se palpiraju hematopoetski organi, jetra i slezina. Ovaj pregled se vrši u ležećem položaju sa nogama savijenim u kolenima. Na osnovu ovog pregleda moguće je zaključiti da li postoji hepatosplenomegalija (uvećanje jetre i slezine).

Nakon anamneze, pregleda i analize kompletne krvne slike, ukoliko je neophodno, lekar će uputiti pacijenta na:

Biohemijske analize: određivanje koncentracije gvožđa, ukupni kapacitet vezivanja gvožđa, saturacija feritina i transferina, analize za procenu funkcije jetre i bubrega, testove zapaljenskog sindroma (sedimentacija eritrocita, fibrinogen, C-reaktivni protein), testove za dokazivanje hemolize, određivanje koncentracije elektrolita i proteina u serumu

Imunološke testove: prisustvo antitela kao što su antinuklearna antitela (ANA), anti-DNK, prisustvo reuma faktora, koncentracije imunoglobulina i drugih autoantitela

Specifične hematološke testovi: aspiraciona punkcija koštane srži, biopsija koštane srži.

Najčešći simptomi i stanja zbog kojih se pacijenti javljaju hematologu:

• Ukoliko postoji sumnja na sideropenijsku anemiju (snižen broj eritrocita, snižen broj hemoglobina, hematokrita), osećaj zamora i malaksalosti uz prisustvo bledila kože i vidljivih sluznica,
• Kod nedostatka vitamina B12 Ili folne kiseline kada nastaje megaloblastna anemija,
• Kod pojave žutice nepoznatog uzroka, prisustva tamne mokraće, kada se postavi sumnja na prisustvo hemolitičke anemije
• Kod promena broja leukocita čiji uzrok pored infekcije mogu biti i prisustvo autoimune ili maligne bolesti,
• Kod postavljene sumnje na akutne leukemije (mijeloidna i limfoblastna) čiji je uzrok izmenjena funkcija ćelija koštane srži, a čija se definitivna dijagnoza postavlja analizom aspirata koštane srži ili njenom biopsijom koju radi specijalista hematologije,
• Kod sumnje na hroničnu limfocitnu leukemiju kada u kliničkoj slici postoje uvećane, bezbolne limfne žlezde, zamor, povišena temperatura, uvećane jetra i slezina, bledilo kože,
• Kod sumnje na hroničnu mijeloidnu leukemiju kod koje postoji prisustvo preznojavanja, gubitka telesne težine, meteorizma, uvećanja slezine i gihta,
• Postojanje nekih opštih simptoma poput pojačanog znojenja, povišene temperature i gubitka telesne mase više od 10%, izraženog svraba po koži, mogu ukazivati na prisustvo Hočkinovog i non-Hočkinovog limfoma (maligna bolest limfocita),
• Kod bola u kostima, pojave malaksalosti, sklonosti ka infekcijama kada postoji sumnja na imunoproliferativne bolesti,
• Kada postoji sklonost ka krvarenjima zbog urođenih ili stečenih oboljenja krvnih sudova, odnosno sumnja na prisustvo vaskulopatija,
• Ako postoje krvarenja po koži (petehije – sitna tačkasta krvarenja, purpura – slivena krvarenja i modrice) i sluzokožama, odnosno postoji sumnja na trombocitopenije,
• Ukoliko postoje poremećaji faktora koagulacije,
• Pojava tromboze kod mlađih osoba, na neuobičajnim mestima i posle minimalne provokacije, u toku primene oralnih kontraceptiva kod žena ili u trudnoći, može ukazivati na trombofiliju,
• Ukoliko je neophodna transfuzija koja je supstitucija kod deficita krvnih elemenata ili faktora koagulacije,
• Ukoliko se bolesnoj osobi daje infuzija sa sopstvenim ili matičnim ćelijama zdravog donora i to u slučajevima kada postoje maligna hematološka oboljenja, teška aplastična anemija, urođene imunodeficijencije, poremećaji metabolizma i autoimmune bolesti i prisustvo tumora.

• Za pregled specijaliste hematologije nije neophodna posebna priprema
• Na pregled pacijenti mogu poneti skoriji nalaz krvne slike i prethodne nalaze radi upoređivanja stanja
• Pregled lekara specijaliste hematologije traje oko 30 minuta
• Pregled je bezbolan
• Nakon pregleda će najverovatnije biti neophodna dodatna laboratorijska ispitivanja, te će najčešće biti potrebna kontrola hematologa kako bi se došlo do dijagnoze, a samim tim i do adekvatne terapije.