Anemija – Uzroci, simptomi, dijagnoza i lečenje
Anemija ili malokrvnost je stanje koje se razvija zbog poremećaja strukture i broja crvenih krvnih zrnaca, kao i zbog poremećaja u hemoglobinskoj komponenti krvne ćelije. Anemija, u zavisnosti od težine, može da ima veoma ozbiljan uticaj na život obolelih osoba i da u svojim najtežim oblicima dovede do smrti.
Anemije koje su najzastupljenije u populaciji (1-2% opšte populacije) svakako su one koje su nastale usled nedostatka gvožđa u molekularnoj strukturi hemoglobina tzv. sideropenijske anemije. Ćelija krvi - eritrocit, tako sintetisan je lak, narušava mu se strukturna i funkcionalna arhitekura, te gubi jednu od svojih osnovnih funkcija - da prenosi kiseonik do udaljenih tkiva.
Anemija - Uzroci, simptomi i dijagnoza
Najčešći uzroci nastanka anemije su krvarenja kao i stanja koja smanjuju apsorpciju gvožđa u crevima. U takvim stanjima gubitak najčešće nije makroskopski uočljiv te se koriste testovi mikroskopske detekcije fragmenata krvi iz formirane stolice. Ovakav test na okultno krvarenje tzv FOBT test se smatra suverenom dijagnostičkom procedurom za ranu detekciju karcinoma creva i predstavlja dragocenu skrining metodu. Preporuke za naše stanovništvo starije od 40 godina je testiranje jednom u dve godine, ukoliko nemaju tegobe.
U slučajevma gde je gubitak krvi očigledan, kao što je slučaj sa menstrualnim obilnim krvarenjima, te pojava tzv. melene - stolice crne kao talog kafe čija pojava ukazuje na aktuelno krvarenje u partijama gastrointestinalnog trakta.
Značajan broj anemija odlazi na malnutriciju ili probleme sa apsorpcijom gvožđa uzrokovanog strukturnim i finkcionalnim oboljenjima creva kao što su celijakija kronova bolest, infekcije sluznice, razna (auto)imunološka oboljenja, hirurške procedure, itd.
Osnovni simptomi anemije koji pacijenta i dovode lekaru su:
- opšta slabost,
- zamaranje na uobičajene aktivnosti,
- kratak dah,
- lupanje srca,
- glavobolja, nervoza,
- diskoloracije na noktima i jeziku,
- bledilo sluznice usta i očiju,
- sindrom nemirnih nogu.
Dijagnoza anemije se postavlja fizikalnim pregledom kao i uvidom u laboratorijske markere. U laboratoriskoj detekciji posmatraju se sledeći parametri: Transferin, Vit B12,Fe, TIBC, MCV, MCH i MCHC u okviru nalaza krvne slike.
Anemija - Lečenje
Lečenje anemije se sprovodi nakon adekvatne detekcije oblika kao i težine anemije od čega direktno zavisi i terapija. Lečenje se sastoji iz dve faze:
1. Nakon korekcije primarnog uzroka gubitka krvi;
2. Prelazi se na popunjavanje depoa gvožđa i/ili vitamin B12 ukoliko je deficit uzrok, tada pričamo o megaloblasnom obliku.
Lekovi koji su aktuelni na tržištu daju dobre rezultate već nakon 6 nedelja, uz dobru gastrointestinalnu toleranciju. Pacijentima se savetuje korekcija ishrane i unos namirnica bogatih folnom kiselinom, vitaminom C kao i gvožđem.
